نیکوتین دروازه اعتیاد ( GAITING THEORY ) و رابطه مصرف قلیان و سوء مصرف ماریجوانا ( گل )
بر اساس مستندات کاملاً علمی و بر پایه سلولی- مولکولی، نیکوتین دروازه ورود به اعتیاد بوده و اغلب مصرف کننده های مواد مخدر و محرک، سابقه ابتدایی مصرف سیگار و قلیان را در تاریخچه خود دارند. این موضوع به ویژه درباره ارتباط مصرف قلیان و افزایش مصرف ماریجوانا (که اخیراً در کشور ما تحت عنوان گل مصرف می شود) از اهمیت ملموس تری برخوردار بوده و به نظر می رسد، با توجه به مطالعات دیگر کشورها (در یک مطالعه در هلند نشان داد که نگرش و پس از آن خود کارآمدی و تائید اجتماعی قلیان قوی ترین رابطه را با قصد مصرف مار یجوانا داشته است) نیاز به برنامه ریزی برای یک مطالعه گسترده برای ارتباط اپیدمی نو ظهور مصرف گل در ایران و شیوع عقبه مصرف قلیان در میان جوانان و نوجوانان وجود دارد.
نیکوتین یک انتقال دهنده عصبی با خصوصیت مخدر و محرک همزمان می باشد که قادر به تحریک و تهییج شش مسیر اصلی تخدیر و تحریک عصبی در سیستم عصبی مرکزی، می باشد. علاوه بر این نیکوتین حالتی را در پایانه های عصبی مغز ایجاد می کند که لذت، پایایی و اعتیاد به دیگر مواد تشدید می شود؛ به عبارت دیگر مصرف کننده های دخانیات از جمله قلیان، به شدت آماده برای ورود به سوء مصرف دیگر مواد می باشند (در یک مطالعه سطح نیکوتین خون افراد پس از یک وعده قلیان 250 درصد و سطح کوتینین تا 120 درصد در عرض 45 دقیقه بالا رفت) از طرف دیگر وابستگی به قلیان تنها منحصر به اعتیاد به نیکوتین نمی باشد.
دود ناشی از قلیان دارای حجم و فشار بالاتری برای آسیب رسانی به بدن، به ویژه ریتین می باشد و همچنین طولانی بودن مصرف (حدود یک ساعت) و میزان نیکوتین وارده به بدن سبب شده تا اعتیاد پیچیده تری از نیکوتین را در مصرف کننده های قلیان شاهد باشیم و این موضوع وقتی اهمیت بالاتری دارد که بدانیم بیش از 90% مصرف کننده های قلیان به دلیل فاصله مصرف و عدم قبح این ابزار، اعتیاد خود را به نیکوتین کتمان کرده ولی قادر به قطع مصرف نیستند.
